به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، جعفر مهرکیان، سرپرست ایرانی هیأت کاوش باستان‌شناسی در کل چندار دره شمی ایذه خوزستان این مطلب را در ششمین نشست تخصصی پژوهشکده باستان‌شناسی اعلام کرد.
وی با بیان اینکه فصل دوم از کاوش در این محوطه بر اساس تفاهمنامه بین پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مرکز پژوهش و کاوش‌های باستان‌شناسی تورینوی ایتالیا به سرپرستی ویتومسینا انجام گرفت، افزود: مستندنگاری و اسکن لیزر هوشمند سه‌بعدی نگارکنده‌ها و نوی کنده‌های سنگی و صخره‌ای الیمایی خونگ اژدر، خونگ یار علی‌وند و خونگ کمال‌وند دشت ایذه در قالب فصل اول کاوش در سال 1387 آغاز و در سال 91 به پایان رسید.
مهرکیان با بیان اینکه با بررسی‌ها مقرر شد تفاهمنامه همکاری به مدت 5سال دیگر تمدید شود که بر این اساس دومین فصل کاوش نیز آغاز و در سال 93 به اتمام رسید، با اشاره به وجود پیکره مفرغی بزرگ مرد پارتی که مربوط به دوره اشکانی است به بیان گذشته‌ای از کشف این پیکره و آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه تاریخی پرداخت.
وی خاطرنشان کرد: این پیکره از پیشرفت ریخته‌گری شیوه فلزگری دوره تاریخی حکایت می‌کند.
مهرکیان با بیان اینکه آثار باستانی کشف‌شده در دره شمی متعلق به میراث الیمایی‌ها است که این قوم نیاکان بختیاری‌ها هستند گفت: یافته‌های این فصل از کاوش شامل گورهای دخمه‌ای منحصر به فرد، درب سنگی بزرگ، سازه‌های معماری، مصالح ساختمانی، پاره سفال‌ها و... اعلام کرد.
این باستان‌شناس تصریح کرد: محوطه تاریخی مورد کاوش در این فصل مجموعه‌ای از آرامگاه‌های پیرامون یک مکان آیینی و مقدس بوده که ویژگی معماری آن کاربرد سنگ به وفور در پوشش سقف و درب است.
سرپرست ایرانی هیأت کاوش باستان‌شناسی در کل چندار دره شمی ایذه با اشاره به کشف گور دخمه‌ای به ابعاد 3در 4 متر در این کاوش اظهار داشت: این گور دخمه‌ای که از نظر تکنولوژی ساخت بی‌نظیر است از یک پلکان و دو دهلیز در دوسوی آن تشکیل شده است که بقایای استخوان های حیوانات قربانی در آن به وفور مشاهده می‌شود.
وی افزود: در ساخت این گور دخمه‌ای زیرزمینی با پوشش دو شیبه، از سنگ خشکه چین بدون استفاده از ملات بهره گرفته شده است؛ این نوع گورها متعلق به یک خانواده یا چند نسل بوده که هنگام دفن فرد تازه از دنیا رفته قبر باز و مجددا بسته می‌شده است.
این باستان شناس خاطرنشان کرد: در این نوع تدفین اشیا متعلق به فرد نظیر ظروف، ابزار ، پوشاک و ... دفن می‌شده است؛ همچنین یک درب بزرگ سنگی نیز در این کاوش کشف شد که سه سوراخ قفل و بست بر روی آن وجود دارد.
