پس از اجرای یک طرح باستان شناسی براساس داده‌های زبانی در استپ‌های روسیه که سال گذشته صورت گرفت،اکنون محققان با بررسی‌های گسترده بر روی 150 زبان زنده و مرده جهان، یکی از مهم‌ترین نظریه زبان شناسی تاریخی را به چالش می‌کشند.
هدف از این برنامه گسترده مطالعات زبان شناسی ،که توسط متخصصان زبان شناسی دردانشگاه کالیفرنیا صورت می‌گیرد، شناسایی ریشه اولیه یا ردیابی نیای مشترک بسیاری از زبان‌های کنونی ازجمله انگلیسی است که نخستین بار این زبان‌ها در حدود 5500 تا 6500 سال پیش در "استپ‌های پونتیک" خزر به ظهور رسیده است.
دراین تحقیقات، دانشمندان درنظر دارند با استفاده از مجموعه وسیعی از کلمات از زبان‌های زنده و مرده وابسته به زبان‌های هندواروپایی، شواهدی را گردآوری کنند که از آنچه که به عنوان "فرضیه استپی " در زبان شناسی تاریخی شناخته شده، حمایت کند.
این فرضیه در نقطه مقابل فرضیه دیگری است که می‌گوید ریشه یا نیای مشترک زبان‌های هندواروپایی کنونی، زبان واحد و باستانی دربیش از 9500 سال پیش در جایی واقع در آناتولی (واقع در ترکیه کنونی ) بوده است که بتدریج تکامل و تحول یافته وشاخه شاخه شده است.
این تحقیقات درپی آن شکل گرفته است که سال گذشته باستان شناسان روسیه کار حفاری دریک سایت عصر برنز را در استپ های این کشور با استفاده از شواهد تاریخی موجود زبانی و اسطوره شناسی، آغاز کردند.
نظریه زبان‌های هندواروپایی در قرن هجدهم توسط "سرویلیام جونز" زبان‌شناس و خاورشناس انگلیسی مطرح شد. وی با اشاره به شباهت‌های زبان‌های سانسکریت، یونانی و لاتین، به یکدیگر نتیجه گرفت که آن‌ها بایستی از یک زبان مشترک منشاء گرفته باشند که احتمالا زبان‌های فارسی، آلمانی و سلتی هم از همان زبان ریشه منشعب شده‌اند.
تاکید جونز بر خویشاوندی زبان‌های سانسکریت، لاتین ، یونانی و زبان‌های ژرمنی، سلتی و زبان‌های ایرانی ، روش تازه‌ای را در مطالعات زبان‌شناسی پدید آورد.
این فرضیه که بخش عظیمی از مطالعات زبان شناسی تاریخی و زبان شناسی تطبیقی را بخود اختصاص داده، سبب شد که معیارهایی علمی تازه ای توسعه یابد که بر پایه‌‌ی آن‌ها، زبان‌ها در خانواده‌هایی زبانی گنجانده شده و در این خانواده‌ها، بسته به میزان همانندی‌ها، نسبت‌هایی دور یا نزدیک با هم بررسی شوند. بر این اساس خانواده‌های زبانی بسیاری در جهان شناسایی شدند.
اما «سرچشمه یگانه» زبان‌هایی که جونز بدان‌ها پرداخته زبانی است که هندواروپایی نام گرفت.
نام هندواروپایی به این دلیل برایِ این زبان فرضی برگزیده شد که این مردمان پس از مهاجرت‌های بزرگ خود، در سرزمین‌هایی از هند تا اروپا گسترش یافتند.
امروزه زبان بیشتر مردم درسراسر کره زمین به یکی از زبان های متعلق به ریشه هندواروپایی است و یا یک زبانِ هندواروپایی زبانِ رسمی سرزمینشان است؛ یعنی یا خود از نژادی هندواروپایی نیستند یا نژاد پیش از آمدن هندواروپایی‌ها رفته‌رفته در میان زبان و نژاد هندواروپایی تحلیل رفته است.
